e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Hartmann von Hartmannis, Johann Rudolf Häsler, Georg  Hartpert [Hartbert] † 6-1 prob. il 971/72. Attestà il 929 a Turitg, il 930 sco plevon a Ramosch e Sent, il 937 sco spiritual privat dal duca Hermann I da la Svevia ed il 947 sco avat d'Ellwangen. Il 951 è H. doc. per l'emprima giada sco uvestg da Cuira. Davent da Pavia è el vegnì delegà, ens. cun l'archuvestg da Magonza, a Roma per tractar l'encurunaziun dad Otto I al retg d'Italia. Confident dad Otto I ch'ha concedì ad el en il rom da la politica imperiala ed ecclesiastica ottonica vasts territoris e privilegis lung il corridor retic nord-sid per garantir la controlla dals pass alpins vers l'Italia: las entradas fiscalas dal contadi da Cuira (951), la duana da Cuira (952), bains en l'Alsazia (952/53), la curtis roiala da Zezras (955), la mesa civitas da Cuira ed il dretg da batter munaida (958), la curtis roiala da Cuira ed ils dretgs fiscals relativs (960), intginas baselgias, ils dretgs comitals e la duana en la Bergiaglia. Questas donaziuns han mess la basa da la suveranitad da l'uvestg sur la citad da Cuira e da sia pussanza temporara en las regiuns dals pass retics. Litteratura: HS I/1, 466, 472 s.; R. Kaiser, Churrätien im frühen Mittelalter, 1998, 120-27 (2008²); V. Muraro, Bischof Hartbert von Chur (951-971/72) und die Einbindung Churrätiens in die ottonische Reichspolitik, 2009. Veronika Feller-Vest  Hartmann von Hartmannis, Johann Rudolf Häsler, Georg  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: