e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Marschlins Marsöl  Marso, Ascanio * ca. 1500 a Bologna, † ca. 1570. Figl da Melchiorre, a partir dal 1514 podestat da Pavia en servetsch da Carl V, a partir dal 1531 cumissari da Domodossola. Studi da dretg a Pavia u Milaun. Il 1537 è M. entrà en servetsch dal guvernatur spagn. a Milaun. Il 1549 ha el ademplì ina missiun en il Grischun per impedir che quel s'allieschia cun la Frantscha. Dal 1549-58 è el suandà Giovanni Angelo Riccio sco mess permanent da l'imperatur e dal ducadi da Milaun tar la Confed. (a partir dal 1556 mess permanent da Philipp II). Sco represchentant da Spagna-Milaun ha el manà il 1552, ens. cun Riccio, las tractativas per la renovaziun dal Capitulat cun la Confederaziun. El aveva simpatias per la Refurma e tgirava stretgs contacts cun persunalitads impurtantas dals lieus refurmads. Mess sut enquista il 1559, è el vegnì giuditgà innocent da l'Inquisiziun il 1560. Il 1564 ha el ademplì in'autra missiun en il Grischun. El è stà activ en la chanzlia statala da Milaun (menz. per l'ultima giada il 1567). Il 1557-58 ha el redigì il «Discorso de i sguizzeri», in ampel memorial manuscrit davart la Svizra d'enturn la mesadad dal 16. tsch., translatà parzialmain en tudestg da Renward Cysat (1588). El ha cumpilà ultra da quai ina collecziun d'allianzas confed., tschentaments e contracts statals en translaziun taliana. Ovras: Der Discorso de i sguizzeri des Ascanio M. von 1558, edì da L. Haas, 1956. Rudolf Bolzern  Marschlins Marsöl  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: