e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Sigisbert Signuria  Signuradi, Il Il signuradi da Maiavilla, era numnà simplamain S. (tud. Bündner Herrschaft), è in anteriur signuradi cuminaivel da las Trais Lias. La regiun, commerzialisada oz turisticamain, cumpiglia la citadina da Maiavilla e las vischnancas da Fläsch, Malans e Gianin. En il 13. tsch. han nominà ils baruns de Vaz in podestat e prefigurà qua tras la posteriura dretgira da Maiavilla. Tras acquists e transferiments da dretgs giudizials è il signuradi superiur da Maiavilla sa sviluppà successivamain en il temp medieval tardiv a dus dominis: Maiavilla-Fläsch d'ina vart e Neu-Aspermont cun Malans e Gianin da l'autra vart. La giurisdicziun criminala sur omaduas dretgiras avevan ils signurs da Maiavilla che administravan adina era la dretgira civila da Maiavilla e da Fläsch. A quests signurs han appartegnì ils Aspermonts, ils Meiers von Wildegg (1342-55), ils Toggenburgs (1355-1436) ed ils Brandis-Aarburg (1437-1509). Il 1436 è entrà il S. en la LDD. Il 1475 han conclus ils signurs da Brandis ens. cun il S. in'allianza cun l'uvestgieu da Cuira e cun la LCD. Il 1499 han els cumbattì da la vart dals Austriacs, han pers cun quels la guerra ed han stuì vender il S. per mancanza da daners. L'imp. Maximilian I è alura s'interessà per quel, el ha però renunzià ad in acquist en consequenza d'irritaziuns naschidas qua tras en il Grischun. Uschia è passà il S. il 1509 tras cumpra a las Trais Lias. Il 1510 ha Maximilian conferì a quellas il dretg da giuditgar sur vita e mort. Las dretgiras civilas da Maiavilla-Fläsch e da Neu-Aspermont sco era l'adesiun a la LDD èn sa mantegnidas. Ils abitants dal S. èn daventads qua tras signurs e subdits dad els sezs. Il landfoct, staziunà sin il chastè da Brandis, represchentava ils interess suverans da las Trais Lias. El vegniva tschernì mintga dus onns d'ina proposta da trais fatga da la Lia autorisada tenor roda, na dastgava però betg esser burgais dal S. avant il 1533. La landfoctia è vegnida affittada per tscherts temps. La dretgira auta sa cumponiva da 21 cuss. e derschaders sco era da giurads dals cumins e sa radunava sut il presidi dal landfoct resp. dal podestat da Maiavilla. Quel exercitava cun dus derschaders era la dretgira d'appellaziun en cas civils. Ils dus cumins possedevan, inusitadamain, ina dretgira matrimoniala cuminaivla. La dretgira bassa, instituida a Malans-Gianin, han exequì l'emprim ils signurs da Neu-Aspermont, v.d. ils von Schlandersberg, il 1523 è ella passada als signurs von Beroldingen ed il 1526 als de Marmels. Il 1536 è ella vegnida cumprada ora da las Trais Lias, e Gianin ha acquistà il chastè da Neu-Aspermont. Il 1803 è sa constituì il S. sco dretgira auta suverana dal chantun Grischun cun quatter vischnancas politicas. Dal 1851 fin il 2000 ha furmà il S. in cirquit dal district da Landquart Sut, dapi il 2001 è el integrà en il nov district da Landquart.     Litteratura: Gillardon, Zehngerichtenbund; Schwarz, Gerichtsorganisation, 128–32; Collenberg, Amtsleute, 5-7, 24-96; P. Donatsch, Malans in der Bündner Herrschaft, 2002³; Simmen, Wappen, 322-30. Adolf Collenberg  Sigisbert Signuria  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: