e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Margadant, Schimun Marin, Christian Hartmann  Mariamunt Claustra benedictina en la vischnanca da Damal, situada a 1333 m sin ina spunda al sidvest da Barbusch. 1573 Chia d'Munt (Chiampell), tud. Marienberg, tal. Monte Maria. Successura d'in convent fundà enturn il 1100 a Scuol en l'Engiadina Bassa, translocada il 1146 dad Ulrich III von Tarasp a S. Stefan (ca. 500 m al sid da M.). Quatter onns pli tard è la communitad monastica sa stabilida en in nov edifizi, construì al lieu da la claustra actuala. L'avat ed ils muntgs, provegnints per part da la communitad dad Ottobeuren en Svevia, èn attestads per l'emprima giada ils 11-3-1150. Il 1201 han muntgs da lingua tud. fundà ina basilica romanica sin ils fundaments da l'emprima baselgia. La giuvna claustra è stada ditg in'insla germanofona en il Vnuost rumantsch. Ella ha promovì durant il temp medieval la colonisaziun e cultivaziun dal terren en la regiun. M. è vegnì sblundregià durant la Guerra dals purs dal 1525 ed ha patì fermamain era sut la Refurmaziun en il 16. tschientaner. L'avat Matthias Lang (1615-40) ha laschà restaurar l'edifizi en stil baroc, ha reactivà la cuminanza claustrala, supprimì il moviment refurmatoric en il Vnuost e germanisà sistematicamain la regiun (Program da Barbusch). Il 1808 ha la Regenza bavaraisa laschà serrar la claustra da M. ch'è puspè vegnida reactivada il 1816. Tr. il 1724 ed il 1928 han muntgs da M. instruì al collegi da Meraun; dal 1946-86 ha l'abazia dà albiert ad in gimnasi privat. Las plaivs da Barbusch, da Schlingia e da Platt, incorporadas en la claustra, vegnan pastoradas da M. che fa part dapi il 1931 da la Congregaziun svizra dals benedictins. Litteratura: D. Chiampell, Raetiae alpestris topographica descriptio, 1573 (citat p. 206); I. Müller, Die Anfänge des Klosters in Schuls-Marienberg, en: Studien und Mitteilungen zur Geschichte des Benediktiner-Ordens und seiner Zweige, 89/1978, 597-630; HS III/1, 856-71; 900 Jahre Benediktinerabtei Marienberg 1096-1996, red. da R. Loose, 1996; F. Hitz, Alp, Pass, March. Territorialpolitik zwischen Gemeinde Sent und Kloster Marienberg, en: BM, 2002, 341-62. Martin Bundi  Margadant, Schimun Marin, Christian Hartmann  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: