e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Saluz, Peider Saluz, Peter  Saluz, Peider Not [Nuot] * 12-6-1758 a Lavin, † 29-4-1808 a Cuira, ref., da Lavin. Figl da Nuot, magister e mastral. ∞ 1) NN, 2) Cecilia n. Mattli. Emprima instrucziun dal bab, alura scolaziun al plevon, o.t. tar Peter Dominicus Rosius a Porta 1774-76. Recepì en la Sinoda retica 1776. Plevon a Favugn 1777-85. Studi autodidactic da linguas classicas e modernas, da filosofia e pedagogia. A partir dal 1784 ha S. instruì, sper l'uffizi parochial, en las scolas da la citad da Cuira (rectur 1785). El ha meglierà la scola populara, promovì la scolaziun da las mattas e transfurmà la scola reala e la scola da latin existentas en ina scola secundara. A partir dal 1789 è el stà preditgant liber en la baselgia da S. Regula a Cuira. Influenzà dal spiert refurmatoric e dal pietissem, ha S. inizià la fundaziun d'in gimnasi per la giuventetgna da l'entir Grischun. La resistenza da vart da la partida cat. ha impedì la realisaziun da sia idea d'ina scola chant. confessiunalmain reunida. Il 1804 ha S. fundà, ens. cun Johann Ulrich von Salis-Seewis ed il medi Johann Martin Raschèr, la Scola chantunala evang., da la quala el è stà l'emprim rectur e ch'el ha dirigì, fin a sia mort, en il spiert da Johann Heinrich Pestalozzi. Litteratura: Bedeutende Bündner 2, 53-62. Martin Bundi  Saluz, Peider Saluz, Peter  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: