e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Sprecher, Victor Spreiter, Jacob  Sprecher, [von] Schlatta gualsra da chaus da la LDD (lingia da Tavau ) cun la residenza originara a Strassberg en la Val Fondei (Scanvetg). Il progenitur da tut las lingias č Joos (ca. 1340-90). Il num da fam. correspunda a la furma curta da la designaziun gualsra da "Rechtssprecher" resp. "Fürsprecher". L'istoricher Fortunat ha introducė a partir dal 1615 en sias publicaziuns il predicat da noblezza "von Bernegg"; quest č vegnė conferė dal retg franz. Henri III a ses bab l'onn 1582 e sa referescha a la veglia tur residenta da la fam. al sid da Calfraisa. La schlatta č sa diramada a la sava dal 15. tsch., fundond numerusas sedias a Tavau, en il Scanvetg, a Cuira, Curvalda, Says, Domat, Lantsch Sut, Termin, Zezras, en il Partenz, en las vals dal Rain da Cuira e da S. Gagl sco era en la Val Tamina. Sin basa da la nobilitad, da las colliaziuns matrimonialas e dal vast possess funsil ha la lingia da Tavau cuntanschė ina posiziun politica dominanta en la LDD a partir dal 16. tschientaner. Dal 1582-1850 han occupā en tut 15 represchentants da la fam. l'uffizi dal bundslandamma, cumbinā cun quel dal landamma da la dretgira auta da Tavau. Members da la fam. čn sa mess a diposiziun dapli ch'ina dunsaina  giadas per missiuns a l'ester. En concurrenza per l'occupaziun dals uffizis lucrativs en Vuclina e da la landfoctia da Maiavilla han ils S. cuntanschė, suenter ils Salis ed ils Plantas etablids, il terz rang. Plirs represchentants da la fam. han cuntanschė en servetschs militars a l'intern ed extern dal pajais ils pli auts grads fin viaden il 20. tsch., uschia Salomon dal rom da Tavau, intgins members dal rom da Luzein sco era ils exponents dal rom da Clus-Maiavilla, Jakob, Arthur e Theophil. Plirs represchentants da la fam. čn emigrads en ils Stadis Unids ed en Argentina. Johann (Jann, 1776-1847), emigrā il 1846, ha fundā la lingia da Gianin en il stadi fed. da Wisconsin. Il selvicultur Heinrich (1820-64), ch'ha bandunā Cuira il 1848, č daventā progenitur da la lingia da Senftenau en ils stadis fed. da Virginia ed Ohio. Georg (1884-1920), emigrā il 1902 en Argentina, č stā il progenitur da la lingia da Luzein ad Allen al Rio Negro. Archiv: Afam., Maiavilla; ASGR. Litteratura: Schweizerisches Geschlechterbuch 1, 548-55; Geneal. Sprecher; F. Hitz, Die Sprecherhäuser in Luzein, 2008. Daniel Sprecher  Sprecher, Victor Spreiter, Jacob  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: