Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents Uniun purila grischuna (UPG)Uniun rumantscha da Schons lemma sequent

Uniun refurmistica
Iniziada da Peter Conradin von Planta sut il num Reformverein per preparar - sin basa privata - la refurma dal chantun Grischun, svegliar ina conscienza chant. sco premissa per quella refurma, diminuir la suveranitad dals vischinadis e cumins e cumbatter il spiert corporativ-local che bloccava il progress. En il ravugl dal Cussegl grond dal 1841 ha Planta recrutà in comité d'acziun provisoric, ed ils 17-5-1842 è l' Uniun refurmistica sa constituida en la baselgia da S. Regula a Cuira en preschientscha da 600 persunas da tut las valladas. Georg Buol ha surpiglià il presidi. Las finamiras eran d'elavurar ina nova Const. chant. e da refurmar radicalmain las dretgiras. Ultra da quai aveva ella en mira d'instruir e da sensibilisar il pievel per las refurmas. Quai è succedì cun agid dal «Pfeil des Tellen», redigì da Planta il 1842-43 e dal «Freie Rätier», fundà da l' Uniun refurmistica l'oct. 1843 e redigì medemamain da Planta fin a sia sistida il 1848. L'uniun era organisada a moda centralistica (surnum: Club dals giacubins) cun secziuns localas e distr. e cun ina suprastanza centrala che coordinava las acziuns. Ella na furmava betg ina veritabla partida, mabain ina precursura da quellas. Il sboz per ina Const. chant., elavurà il 1846 da Planta e Buol per mauns dal Cussegl grond, ha inizià la discussiun e servì - era suenter sia refusaziun tras il pievel il 1848 - da basa a las refurmas dal 1851 resp. dal 1854 ed a quellas sequentas.


Litteratura:
Rathgeb, Verfassungsentwicklung, 122-59.

Adolf Collenberg

lemma precedents Uniun purila grischuna (UPG)Uniun rumantscha da Schons lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: