e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Acla Adam da Chamues-ch  Acziun catolica Las crisas en consequenza da l'Emprima Guerra mundiala avevan alienà numerus circuls da la baselgia catolica. Il clerus na vegniva betg pli a frida sulet cun questa situaziun. Perquai ha Pius XI creà il 1922 cun l'enciclica «Ubi arcano» l'acziun catolica. Il papa ha ordinà als episcopats naziunals da promover l'apostolat da laics, da motivar en general ils laics da collavurar activamain per la (re-)cristianisaziun da la societad e d'als intimar d'agir en tuttas situaziuns da la vita a moda conscientamain cristiana. L'episcopat svizzer ha incità l'Uniun cat. populara svizra (fundada il 1904 sco successura da l'Uniun da Pius) da sa suttametter (1926-27) uffizialmain als uvestgs. Da l'Acziun cat. èn resortidas: la Riga verda (1932) e la Riga blaua (1933). Ses spiert sa manifestescha en la petiziun dal Corpus catolic grischun dals 4-7-1927 al Cussegl grond che pretendeva in'instrucziun confessiunala separada en ils roms istorgia e pedagogia al Seminari scolastic (refusada) e dapli scolasts cat. a la Scola chant. grischuna. La conferenza dals uvestgs ha definì il 1937 l'Uniun svizra da dunnas catolicas (fund. il 1912) sco represchentanta uffiz. da la vart feminina. Il champ il pli fritgaivel da l'Acziun cat. era però la Congregaziun Mariana, fundada a la fin dal Concil da Trent il 1563. Il spiert cumbattant da l'Acziun cat. è sa manifestà en il Grischun era en il Cumbat cultural retardà a la fin da la Segunda Guerra mundiala. En ils onns 1950 è il moviment s'indeblì rapidamain ed ha pers sia muntada cun il Segund Concil vatican. Litteratura: R. Mäder, Katholische Aktion, 1929; A. Gasser, Bündner Kulturkampf, 1987, 44 s.; Theologische Realenzyklopädie 18, 1989, 43-45; U. Altermatt, Katholizismus und Moderne, 1989. Alois Steiner  Acla Adam da Chamues-ch  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: