e-LIR / Lexicon
Assistenza e-LIR
Contact
Publicaziun
Sponsurs
|
Lexicon Istoric Retic (LIR)
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Runtgaglia
Vischnanca polit., cirq. Schons, distr. Rain Posteriur, consistenta da gruppas da chasas fermamain sparpagliadas a la via veglia da la Viamala. 1344 Rungal, tud. Rongellen (uffiz.). 1780 75 abit.; 1850 63; 1900 49; 1950 71; 2000 53. L'existenza d'ina colonia da Gualsers, presumada per la mesadad dal 14. tsch., n'è betg cumprovada. Ils dretgs feudals han exercità l'emprim ils signurs de Vaz, alura ils de Werdenberg ed, a partir dal 1456, l'uvestgieu da Cuira. Il 1458 è la Val Schons sa cumprada libra dals dretgs feudals. Ecclesiasticamain ha appartegnì la vischnanca da R. da tuts temps a Tusaun (refurmaziun enturn il 1529). Fin il 1851 ha ella furmà in vischinadi dal cumin da Schons. Cun Ziràn e Reschen ha ella constituì ina pitschna dretgira civila. La vischnanca da R. era participada al traffic da transit per il Spleia ed il S. Bernardin. La ruta principala, realisada da la vart sanestra dal Rain Posteriur, manava - prob. dapi il temp rom. tardiv - fin il 1821 tras R. La vischnanca da R. Sut è naschida il 1821, suenter la construcziun da la nova via charrabla, sin in stgalim pli bass da la val. La tentativa d'attribuir R. cun ses status giuridic intschert en il 19. tsch. a Tusaun u ad ina vischnanca dal Schons n'è betg reussida. Dapi il 1890 dispona R. dad agens statuts comm., il vitg n'ha dentant ni in'atgna baselgia ni ina butia ni in'ustaria, ed il 1971 è era vegnida serrada la scola. R. è l'unica vischnanca tradiziunalmain tud. en la Val Schons.
Litteratura:
Gem. GR, 2003, 258 s.
Jürg Simonett
© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.
| |
|
Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail:
|
|
Runca