e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Genatsch, Gieri [Jörg Jenatsch] Genevra  Genealogia La scienza da la genealogia perscrutescha la descendenza (filiaziun). La tradiziun orala e doc. en possess da fam. furneschan las infurmaziuns da basa. La lavur archivara (verificaziun ed amplificaziun da las datas) entschaiva cun l'evaluaziun dals cudeschs da batten, da confirmaziun, da maridaglia e da mortoris. Ins ha cumenzà a manar tals cudeschs en general a partir dals onns 1640/50. Blers cudeschs pli vegls (17. tsch.) èn ids a perder (incendis, dischurden e.a.), auters èn vegnids manads mo malamain. Ils cudeschs da batten inditgeschan per regla las naschientschas legitimas u illegitimas sco era ils padrins e las madritschas; quels da maridaglia numnan ils geniturs, las perditgas ed il grad da consanguinitad, e quels dals mortoris la vegliadetgna e circumstanzas spez. (accident, malsogna e.a.). Inquals cudeschs da plaiv cuntegnan era rodels dals vivents (<em>status animarum</em>) cun remartgas ed observaziuns. La quantitad e qualitad d'infurmaziun variescha dentant d'in plevon a l'auter. Igl è impurtant da lavurar exact. Il lat. è spert chapibel grazia al schema usità, las differentas scrittiras daventan legiblas suenter intgin exercizi. L'obligaziun statala da manar ils rodels era sco registers civils, redigids en tudestg u talian tenor in schema prescrit, exista pir dapi il 1837. Avant quella data na vegnivan las naschientschas, ils battens, las maridaglias ed ils mortoris da burgais d'ordaifer la plaiv per ordinari betg registrads u alura cun in retard per part da plirs onns. Ils rodels parochials èn accessibels en ils archivs com. u parochials sco era - en furma da copia microfilmada (fin il 1875) - en l'Archiv chant. a Cuira. Per obtegnair in'invista en doc. da vivents resp. en tals a partir d'ina tscherta data ston ins dumandar ina permissiun spez. al Dep. da giustia, polizia e sanitad. Il material che permetta da dar a la genealogia ina dimensiun biografica d'ina persuna u d'ina fam. sa chatta, tut tenor il stadi e l'impurtanza istorica da la fam., en div. archivs publics e/u privats. En il Grischun exista in'Associaziun retica per la perscrutaziun da famiglias.</p> Archiv: Ovras: Funtaunas: Litteratura: C. Santi, Metodologia della ricerca genealogica nel Grigioni, en: QGI, 67/1998, 149-57. Adolf Collenberg  Genatsch, Gieri [Jörg Jenatsch] Genevra  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: