e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Fulasters Fundaziuns  Fuldera Anteriura vischn. polit., cirq. Val Müstair, distr. En. Fusiunada il 2009 a la vischn. polit. Val Müstair. Situada sin plirs ventagls alluvials da la vart dretga dal Rom.  Il vitg da F. cumpiglia las duas parts da F. Dora e F. Daint. 1322 <em>Faldiera</em>. Il num deriva dal lat. <em>fundaria, </em>rum. furn da luentar metal, e designava oriundamain l'entira part interna la val cun la regiun da minieras a Buffalora da l'autra vart dal Pass dal Fuorn. 1835 179 abit.; 1850 123; 1900 98; 1950 118; 1990 105; 2000 115. A Furom, al spartavias per Lü, sa chattava prob. ina taverna romana. En il temp medieval tardiv ha la claustra da Müstair promovì la colonisaziun e la cultivaziun dal terren. La vischnanca è vegnida destruida durant la Guerra svabaisa (1499) e durant ils Scumbigls grischuns. Refurmaziun ca. 1530 (2000 57,4% ref., 40,9% cat.). Attestada è ina baselgia consecrada a s. Roc. Il 1708 è vegnida construida la baselgia ref. odierna cun in agen reverenda dapi il 1714. Il 1762 è la Val Müstair sa cumprada libra da tut ils dretgs austr., ed il 1854 è F. daventada ina vischnanca autonoma. Amplificaziun da la via dal Fuorn 1870-72. Ferma depopulaziun da la val en il 19. tsch. (1835-50: -31,3%, 1870-1900: -63,2%). Drenascha da la Palü dals Lais en il rom da la Battaglia dal graun durant la Segunda Guerra mundiala. Fin il 2005 disponiva F. ens. cun Lü e Tschierv d'ina atgna scolina e d'ina atgna scola primara (1.-3. classa a F., 4.-6. classa a Tschierv). Dapi alura sa chatta la scolina a Valchava, la scola primara (per tut ils uffants da la val ) a Müstair e la scola secundara e reala (medemamain per l'entira val) a Sta. Maria. Sper l'agricultura e l'allevament da muvel existan actualmain a F. duas interpresas da mastergnanza (scrinaria e firma da construcziun) ed in hotel cun restaurant gastronomic. Svilup turistic moderà dapi ils onns 1960 (center da passlung da la val, turissem da stad e d'enviern). Part da la populaziun da lingua rum.: 2000 74,8%/93,9% (ML/Lindic). Realisaziun d'ina nova chasa com. cun biro da posta e butia 2001.</p> Archiv: Ovras: Funtaunas: Litteratura: Kdm GR 5, 288 s.; D. Schlaepfer, Der Bergbau am Ofenpass, 1960; Gem. GR, nr 54, 1983; LQ, 17-5-2000; Gem. GR, 2003, 122 s. Paul Eugen Grimm  Fulasters Fundaziuns  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: