e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Besta, Enrico Bezzola, Andrea  Bever Vischnanca polit., cirq. Engiadin'Ota, distr. Malögia, cun Spinas a l'entrada dal tunnel da l'Alvra. 1139 <em>ad Bevero</em>, fin il 1943 tud. Bevers (uffiz.). 1850 181 abit.; 1888 151; 1900 407; 1950 227; 2000 631. Chats d'ina farcla da bronz dal temp preistoric e da restanzas d'abitadis dal temp medieval en la regiun da Curtins. Dal temp medieval tempriv fin il 1851/54 ha B. fatg part da l'istorgia politica da la dretgira auta da l'Engiadin'Ota. La baselgia da S. Giachen, menz. il 1370 ed ornada cun picturas da paraid goticas (da ca. l'onn 1350), è stada ina filiala da Samedan fin il 1527 (edifizis novs 1501 e 1667, tur nova 1672). Refurmaziun 1552. A l'ost da B. sa chattava l'abitadi da <elirlink href="aid:1372">Las Agnas</elirlink>, mantegnì fin il 1929. Il 1903 è vegnida construida la staziun da la VR a B. ed a Spinas, il 1913 la lingia da viafier en l'Engiadina Bassa. A B. predomineschan la mastergnanza e l'allevament da muvel. Las chasas istoricas en il center caracteriseschan la vischnanca ch'è vegnida schanegiada dal turissem da massa, perquai ch'ils abitants da B. han refusà il 1971 in project exagerà e declerà la Val B. sco zona da repaus. B. è stada l'emprima vischnanca en l'Engiadin'Ota ch'ha scumandà il 1974 l'acquist da terren tras esters. La vischnanca ha survegnì il 1976 il premi da la Fundaziun svizra per la protecziun e la tgira da la cuntrada, il 1985 il premi da l'Uniun svizra per la protecziun da la natira (oz Pro Natura). Il 1989 ha la vischnanca obtegnì in center nov. A partir dals onns 60 ha la gronda mobilitad da la populaziun (emigraziun ed immigraziun) influenzà la structura dal vitg. La part da la populaziun da lingua rum. è sa diminuida dad 81% il 1880 a 50% il 1941 (LM) resp. a 18,9%/45,3% (ML/Lindic) il 2000.<br /><br /></p> Archiv: Ovras: Funtaunas: Litteratura: Kdm GR 3, 318-22; Gem. GR, nr 12, 1982; D. Giovanoli, Siedlungsinventar B., 1988; Gem. GR, 2003, 32; S. Redolfi, B., 2007. Ottavio Clavuot  Besta, Enrico Bezzola, Andrea  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: