e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Lutta, Julius Luver  Luven Vischnanca polit., cirq. Glion, distr. Surselva (fin il 2000 Glogn), situada sin la spunda ost dal Piz Mundaun. 765 <em>Lobene, </em>fin il 1943 uffiz. Luvis. 1850 297 abit.; 1900 259; 1950 208; 2000 183. Sarcofags dal temp da Latène en la Val Pilac (fibla en furma d'in chau d'uman, anè a spirala). Il 765 èn menz. vignas sut il vitg da L. Tenor l'«Urbari curretic dals bains imperials» (ca. 840) era L. en la mesadad dal 9. tsch. ina plaiv cun in prer, ma ella è vegnida attribuida pli tard a la baselgia da S. Martin a Glion. La ruina dal chastè-fortezza da <elirlink href="aid:178">Castelberg</elirlink>, sedia da la fam. nobla omonima, sa chatta sut la via da la Lumnezia. Tenor il register episcopal da las entradas dal 1290/98 e l'obituari da L. existivan en il temp medieval 12 bains exteriurs (<em>colonias</em>); ils pli impurtants da quels eran Maséras e Tschuppina (oz aclas). Il 1488 è vegnì inizià il distatgament da la baselgia da Glion, deditgada als ss. Steffan e Flurin, ma la separaziun definitiva è succedida pir il 1526 cun l'adopziun da la cretta refurmada. Il 1760 ha in incendi destruì quasi l'entir vitg. Enturn il 1900 èn numerus abitants da L. emigrads en auters pajais da l'Europa ed en l'America. L. è restada ina tipica vischnanca da purs da muntogna; grazia a la meglieraziun dal funs (1979-99) ed a l'amplificaziun da las alps han ils manaschis purils bunas perspectivas. Blers abitants (mastergnants, commerziants) penduleschan a Glion a lavurar. Part da la populaziun da lingua rum.: 2000 56,6%/79,8% (ML/Lindic).</p> Archiv: Ovras: Funtaunas: Litteratura: Kdm GR 4, 85 s.; Nies L. 1980, 1980; M. Vinzens, L., 1988; Cudischet da L., 2004; F. Caviezel, L.: ses nums da funs, 2004. Martin Bundi  Lutta, Julius Luver  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: