e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Molitor, Ludwig Monstein  Mon Vischnanca polit., cirq. Alvaschagn, distr. Alvra, situada al sidvest da Casti sin la spunda sanestra dal Surses. 1001-1200<em> de Maune</em>, 1281 <em>Mans</em>, tud. Mons (uffiz. fin il 1943). 1850 155 abit.; 1900 112; 1950 105; 1990 67; 2000 86. En il temp rom. e fin enturn il 1400 manava la ruta per ils pass dal Set e dal Güglia sur M. Sur il vitg è vegnida scuverta ina fravgia dal temp rom. ed ina fossa. Fin il 1559 ha M. appartegnì al territori episcopal, alura a la dretgira auta dal Surses sco part da la LCD. Il 1592 ha M. obtegnì il dretg d'in agen sigil. En l'impurtanta baselgia dal temp romanic tempriv, deditgada als ss. Cosma e Damian (menz. per l'emprima giada 841), suttamessa fin il 1468 a la claustra da Faveras, èn conservads frescos dal 1400; las duas statuas dals patruns-baselgia (15. tsch.) èn vegnidas enguladas il 1977. Il 1592 è M. daventada ina plaiv autonoma, unida cun Casti. Il 1643-48 han chaputschins erigì la baselgia barocca da S. Francestg; Johann Rudolf Sturn ha realisà ils frescos ch'èn per part vegnids surmalegiads il 1915 e rendids puspè visibels durant la renovaziun dal 1975. Dapi il 1960 vegn la plaiv pastorada davent da Stierva. Il 1870 è vegnida construida la via charrabla da M. a Casti. Il vitg tradiziunalmain puril quintava il 2005 anc 10 bains purils (59% da las plazzas da lavur). Ultra d'ina ustaria e d'ina ufficina per maschinas agriculas dispona M. d'in turissem moderà (ca. 15 chasas da vacanzas). Dapi il 1972 furma M. cun Stierva e Salouf in consorzi da scola; a M. sa chatta mo anc la scolina. Part da la populaziun da lingua rum.: 1990 72%/88%; 2000 52,3%/68,6% (ML/Lindic).</p> Archiv: Ovras: Funtaunas: Litteratura: Kdm GR 2, 280-90; Bundi, Besiedlung; Gem. GR, nr 96, 1984; Gem. GR, 2003, 208 s. Gion Peder Thöni  Molitor, Ludwig Monstein  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: