e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Tavellas Taverna, Gaudenz  Taverna Il num Taverna deriva dal lat. <em>taberna</em>, che designava en il temp curretic in'ustaria. Enturn l'onn 840 vegnan menz. per l'emprima giada proprietaris da tavernas (<em>tabernarii</em>) a Schaan/FL, Cuira, Lantsch, Zuoz ed Ardez, plinavant ina taverna a Murmarera sco part integrala d'in feud. Il 1156 cumparan alura mintgamai ina taverna da la claustra da Cazas a Casti ed a Cuira. Il 1178 eran duas tavernas en possess da la claustra da Schänis, ed il 1195 è attestà in <em>tabenarius</em> (sco perditga) a Plür. Sin fundament da questas emprimas indicaziuns doc. pon ins supponer ch'i deva ina spessa rait d'ustarias lung las vias da transit. Cumpareglià cun l'ospizi sin ils pass u la <em>mansio</em> rom. era la taverna in local pli modest, nua ch'ins serviva o.t. da baiver e da mangiar a simpels viandants; colliadas cun la taverna eran magari era ina butia da vin u ina pasternaria. <br />Tenor il register da las entradas episcopalas d'enturn il 1290/98 existivan 10 tavernas a Cuira, destinadas en emprima lingia a commerziants che passavan Cuira cun animals da sauma e martganzia. Las tavernas eran edifizis da crap da dus u trais plauns cun in deposit da martganzia, ina cuschina e chombras per giasts. Mintga taverna aveva in bain agricul da ca. 5 ha, situà ordaifer ils mirs da la citad, cun prada, ers, vignas e lajets per peschs. Ils tributs pajads a l'uvestgieu en furma da chaschiel, peschs, nursas, graun e favas dattan in'idea da la carta da tratgas da las tavernas. Doc. da tavernas: 1370 <em>Sely Thauerna</em> (Scuol), 1389 <em>Tauerna</em>, <em>Uaul Taviarna</em> (Lags), 1436 <em>Tafern uff der Staig</em> (Fläsch), 1512 <em>Praw Tafern</em> (Cazas). Blers toponims dal tip taverna cumprovan en pli l'existenza d'ustarias anteriuras en l'intschess retic. Dapi il 17./18. tsch. remplazza il pled ustaria u albiert pli e pli il num taverna. </p> Archiv: Ovras: Funtaunas: Litteratura: C. Caduff, Alte Tavernen und Wirtshausschilder, en: TG, 1975, nr 5, 255-58; Bundi, Besiedlung, 500; H.E. Herzig, Römische Tavernen, en: Hotel Journal, enviern 1991, 37 s. Martin Bundi  Tavellas Taverna, Gaudenz  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: