e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Perditga Perini, de  Perequaziun finanziala Repartiziun dals daners publics sin las vischnancas cun la finamira da diminuir las differenzas en la capacitad finanziala resp. d'avischinar quella a la media per permetter a tut las vischnancas d'ademplir lur obligaziuns en maniera pli u main eguala. Il chantun Grischun retira daners da la perequaziun finanziala fed. ed enconuscha entaifer sia domena chant. la perequaziun finanziala (era: gulivaziun da finanzas) directa ed indirecta. La perequaziun finanziala directa, refusada il 1945, è vegnida introducida tras votaziun dal 1957 ed è l'instrument principal per sustegnair las vischnancas particularmain deblas da finanzas. Quellas obtegnan contribuziuns da perequaziun d'in fond, alimentà da contribuziuns com. e chant. en dependenza dal retgav da las persunas giuridicas e dals tschains d'aua. Ils daners dal fond vegnan impundids sut ils suandants titels: perequaziun da la forza fiscala, contribuziuns ad ovras publicas e contribuziuns per basegns spezials.</p> <p>En il cas da la perequaziun da la forza fiscala sa tracti da contribuziuns a vischnancas cun ina forza fiscala sut la media chantunala. Ils meds finanzials vegnan accordads senza resalvas, cun excepziun dal pe da taglia minimal prescrit (120%). Il 1993 ha il sistem da la perequaziun da la forza fiscala remplazzà las contribuziuns a scolas ed al <elirlink href="aid:2117">pauperesser</elirlink> dependentas da las expensas; el ha occupà dapi alura ina plazza adina pli impurtanta. Las contribuziuns ad ovras publicas permetta a vischnancas deblas da finanzas da diminuir ils custs restants per investiziuns necessarias ad imports supportabels. Contribuziuns per basegns specifics vegnan impundidas per surmuntar situaziuns finanzialas spezialmain precaras e per sanar sistematicamain l'economia com. surdebitada. Sut quest titel vegnan era accordadas contribuziuns a corporaziuns com. e per la promoziun da la collavuraziun intercommunala.  <br /><br />La perequaziun finanziala indirecta cumpiglia las contribuziuns liadas dal Chantun per il manaschi ed per investiziuns, graduadas confurm a la forza fiscala da las vischnancas. Questas contribuziuns chant. vegnan distribuidas dapi il 1985 tenor ina tscherta clav. Las vischnancas vegnan repartidas mintga dus onns tenor lur forza fiscala en tschintg gruppas. L'index correspundent vegn eruì da la forza fiscala, da la chargia fiscala e dal basegn finanzial. Tut tenor la forza fiscala vegnan pajadas subvenziuns a tariffas differentas. La nova perequaziun finanziala (Nova gulivaziun da finanzas/NGF) è vegnida refusada en votaziun il mars 2010.<br /><br /></p> Archiv: Ovras: Funtaunas: Litteratura: Messadis da la Regenza al Cussegl grond, 5, 1997-98; H. Heisch, Bündner Finanzausgleich, en: Informationen/Bündner Vereinigung für Raumplanung, 2003, nr 1, 32-40; Cudeschet uffiz. da votaziun, 2009. Haimo Heisch  Perditga Perini, de  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: