e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Derschader Derungs, Gion Antoni  Derschader da pasch Il derschader da pasch (mediatur) sto empruvar da reconciliar las parts en lita avant l'iniziaziun da las cuntraversas giuridicas. Cuntrari al rest da la Svizra n'enconuscheva il Grischun betg il derschader da pasch avant il 1800. Il mediatur e derschader singul helvetic cun cumpetenza da sentenzia determinada (valur en lita, puniziun) n'aveva dentant nagin effect, da maniera che la Mediaziun ha puspè renunzià a quel. Dal 1814-48 han existì uffizis da mediaziun (cumissiuns giudizialas) cun cumpetenza da decisiun nunappellabla per cas da bagatella; mo Cuira aveva introducì il derschader singul. Da quel temp regiva en general in virivari federalistic betg adina confurm a la lescha per quai che reguardava l'applicaziun da l'uffizi. L'organisaziun giudiziala dal 1851 aveva fixà per mintga cirquit in derschader da pasch (pli tard plirs derschaders da pasch cun suppleants) e declerà lur appellaziun obligatorica per tut ils cas d'ingiurias e da litas civilas. Sche las parts na vegnivan betg perina, pudeva il derschader da pasch operar sco derschader singul. Questa regulaziun è vegnida registrada en la procedura civila dal 1855 sco lescha davart la procedura en chaussas da cuntraversas giuridicas civilas ch'ha servì da basa a l'ulteriur svilup (1908, 1954, 1985). Puncts cuntravers per las revisiuns èn stads la cumpetenza da sentenziar resp. la dimensiun materiala dals cas suttamess a lur cumpetenza. En l'organisaziun giudiziala dal 2000 è il derschader da pasch vegnì remplazzà tras l'anteriur mastral (fin il 2009, alura ha la dretgira districtuala suprendì questa funcziun). Litteratura: P. Schnyder, Der Friedensrichter im schweizerischen Zivilprozessrecht, 1985; D. Infanger, Erstinstanzliche Zivilstreitsachen im ordentlichen Verfahren vor dem Bündner Einzelrichter, 2000. Adolf Collenberg  Derschader Derungs, Gion Antoni  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: