e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Grab, Amédée Grand, Florian  Grabs Vischnanca polit. en la Part Sura Songagliaisa, attestada per l'emprima giada sco Quaravedes en l'«Urbari curretic dals bains imperials» (ca. 840). En la regiun da G. vegniva cultivà blera granezza, per la quala ils fieus (chasadas) dal bain central da G. avevan da pajar tributs (menz. il 979). Gia il 949 aveva il retg Otto I regalà la culegna (villa) a la claustra da Nossadunnaun. Ils doc. originals da G. e Gams dal 9. tsch. mussan che quella regiun era da quel temp anc maioritarmain rum., che l'immigraziun germana dal nord aveva dentant gia cumenzà. Ina convivenza da Rumantschs e Tudestgs ha existì fin viaden il 14. tsch., alura è la regiun vegnida germanisada definitivamain. L'urbari da la vischnanca da G. dal 1463, redigì en tudestg, reflectescha dentant anc adina la forza genuina dals toponims rumantschs. Litteratura: H. Stricker, Die romanischen Orts- und Flurnamen von G., 1974 (1981²); Das Urbar der Gemeinde G., 1691, edì da H. Stricker, 1991; G. Hilty, Das Zurückweichen des Rätoromanischen vom Bodensee bis Sargans (7.-14. Jahrhundert), en: Annalas, 113/2000, 29-42. Martin Bundi  Grab, Amédée Grand, Florian  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: