e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Hartmann, Nicolaus Hartmann von Hartmannis  Hartmann, Nicolaus * 2-5-1880 a S. Murezzan, † 17-7-1956 a S. Murezzan, ref., da S. Murezzan ed Aschera. Figl da Nicolaus. ∞ 1) 1906 Augusta n. Cavegn, da Glion e Bever, 2) 1936 Bertel n. Wolf. Scola primara a S. Murezzan, Scola industriala a Losanna 1897-1900, Scola politecnica a Stuttgart (tar prof. Theodor Fischer) 1900-03. Il 1903 ha H. surpigliā il biro d'architectura e l'interpresa da construcziun da ses bab a S. Murezzan. Confundatur da la secziun grischuna da la Protecziun da la patria (1905) ed in dals promoturs ils pli impurtants dal quest moviment en il Grischun. Cun il Museum Engiadinais a S. Murezzan (1905) ha el realisā la replica d'ina chasa engiadinaisa tradiziunala. El ha applitgā las tipicas furmas architectonicas da la tradiziun engiadinaisa era en ils hotels La Margna (1906-07) a S. Murezzan ed Alpenrose (1905-08) a Segl Maria. Per il Museum Segantini (1908) a S. Murezzan e per l'edifizi administrativ da la Viafier retica (1907-10) a Cuira ha H. recurrė ad ina lingua formala monumentalisanta e caracterisada da la simmetria dals elements. Ultra da projects singuls č H. era s'occupā da dumondas da planisaziun urbanistica (concurrenza per la projectaziun urbanistica da Samedan 1914; project preliminar per ina refurma agrara a S. Murezzan 1915; project da reconstrucziun da la vischnanca da Sent, destruida d'in incendi il 1921. L'impurtanza da H. consista en sia revitalisaziun da la qualitad da la lavur artisanala ed en l'applicaziun da las furmas e dals materials da construcziun da la regiun; el č stā fidaivel l'entira vita ad ina lingua architectonica colliada a la tradiziun. Dal 1927 fin il 1942 ha el fatg part dal Cussegl da scola svizzer. Litteratura: L. Dosch, Die Bauten der Rhätischen Bahn, 1984, 147-55, 214; ALS, 253; Bü. Kal., 2006, 93-97. Isabelle Rucki  Hartmann, Nicolaus Hartmann von Hartmannis  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: