e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Heiligenberg, Berthold von Heim, Luzi  Heim, Ignaz * 7-3-1818 a Renchen (Baden), † 3-12-1880 a Turitg, da Laufenburg (Baden). Figl da Karl Venerand, medi ed apotecher. ∞ 1851 Emilie n. Müller, ina chantadura enconuschenta da las operas da Wagner. Diplom d'apotecher, studis da medischina a Minca. H. ha manà in onn l'apoteca da ses bab, alura è el sa rendì a Friburg e.Br., nua ch'el è sa deditgà cumplettamain a la musica sco dirigent da div. chors. Il 1850 è el s'installà en Svizra, nua ch'el è daventà dirigent dal chor viril Harmonie da Turitg (1853) e d'auters chors. Comm. da la cumissiun da musica da l'Associaziun fed. da chant e da la cumissiun turitgaisa per ils cudeschs da chant. Ami da Richard Wagner, ha H. giugà ina rolla centrala per il chant choral popular en Svizra grazia a sias rimnadas da chanzuns per chors virils, chors da dunnas e chors maschadads ch'han gì ina gronda derasaziun. Cumponist dad «A Trun sut igl ischi» ("imni sursilvan", text da Gion Antoni Huonder), chantà l'emprima giada il 1864 dal Chor Ligia Grischa a l'occasiun da la Festa fed. da chant a Berna. Ovras: BMVR, nrs 129, 417, 418, 1842-56, 2403. Litteratura: H.P. Schnazlin, Ignaz H., en: Kirchenmusikalisches Jahrbuch, 43/1959, 84; SML, 161. Regula Puskás  Heiligenberg, Berthold von Heim, Luzi  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: