e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Ascoli, Graziadio Isaia Asinio  Asil Il term asil designava oriundamain la protecziun concedida a persunas persequitadas en in lieu determinà. En il cas da l'asil sacral e da ses correspundent secular, vegniva la protecziun concedida en in edifizi (baselgia, claustra, ustaria, chasa-cumin, chanzlia, ospital u auters lieus particulars) u sin ina plazza da fiera, nua ch'il fugitiv era protegì dad acts violents tras privats per far giustia, da faidas u vendetgas da sang per vegnir surdà ad ina dretgira ordinaria. Ils chantuns ref. da la Confed. han adina refusà l'asil sacral, malgrà che Huldrych Zwingli aveva approvà la concessiun d'asil. Ils davos asils sacrals e refugis seculars èn vegnids abolids durant la Helvetica. L'art. 8 da la Const. da Mediaziun dal 1803 scumandava als chantuns da dar asil a criminals. En ils onns 1980 è l'idea da l'asil ecclesiastic (stritgà il 1983 dal «Codex Iuris Canonici») puspè turnada en la debatta politica provocada tras l'expulsiun da requirents d'asil. En dumondas d'asil decida la Confed. che assegna als chantuns tscherts contingents. Ils chantuns èn obligads da metter a disposiziun chasas adequatas a requirents d'asil. La noziun è vegnida transferida en general ad instituziuns incumbensadas cun il provediment e la tgira da paupers, basegnus u malsauns, en il 20. tsch. a chasas d'attempads e da malsauns da spiert sco era a protecturats da selvaschina (asil da chatsch'auta, da lieurs, e.a.). Litteratura: R.-G. Bindschedler, Kirchliches Asylrecht (Immunitas ecclesiarum locis) und Freistätten in der Schweiz, 1906; W. Haug, Asylpolitik im historischen Rückblick, en: Asylpolitik gegen Flüchtlinge, edì da H. Däpp, R. Karlen, 1984, 127-76. Walter Kälin  Ascoli, Graziadio Isaia Asinio  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: