e-LIR / Lexicon
Assistenza e-LIR
Contact
Publicaziun
Sponsurs
|
Lexicon Istoric Retic (LIR)
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Calantgil Anteriura vischn. polit., cirq. Schons, distr. Rain Posteriur. Fusiunà cun Farera a Ferrera en Avras. il 2008. Vitg a mantun situà al Rain d'Avras. 1556 Canicül, tud. Innerferrera (uffiz.). 1808 57 abit.; 1850 106; 1900 55; 1950 67; 1960 286 (construcziun da las OE); 1970 81; 2000 49. Culegna fundada da Rumantschs en il 11. tschientaner. Ils dretgs feudals en l'entira Val Schons avevan l'emprim l'uvestgieu da Cuira, alura ils de Vaz, suandands dals de Werdenberg ed, a partir dal 1456, puspè l'uvestgieu da Cuira fin che la val è sa cumprada libra il 1458. L'emprima baselgia datescha dal temp prerefurmatoric (patrocinis nunenconuschents, refurmaziun avant il 1538), la baselgia odierna dal 1834. Allevament da muvel, dasperas fin viaden il 20. tsch. explotaziun ed elavuraziun da minerals tras miniers austr. domiciliads a C. Separaziun da Farera 1837. Fin il 1851 è C. stà in vischinadi dal cumin da Schons e furmava ina dretgira civila cun Farera, Andeer e Pignia. Contacts cun l'Italia sur il Pass da Niemet (exportaziun da lavurs da vaschler), cuntrabanda fin suenter la Segunda Guerra mundiala. Construcziun dal stradun 1890-95. Dapi il barat da terren cun l'Italia (1962-63) furma il mir da fermada da las OE Rain Posteriur en la Val da Lei in'exclava da la vischnanca da C. Il sectur secundar predominava a C. Part da la populaziun da lingua rum.: 1880 100%; 1980 21,9% (LM); 2000 4.1%/6,1% (ML/Lindic).
Litteratura: Kdm GR 5, 203-08; Innerferrera, Avers, 1965; H. Stäbler, Bergbau im Schams, im Ferreratal und im vorderen Rheinwald, en: JHGG, 1976, 1-77; SO, 4-6-2007.
Jürg Simonett
© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.
| |
|
Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail:
|
|