e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Messmer, Domenica Metz, Peter  Mettier, Hans * 29-9-1851 a Pralung, † 11-8-1901 a Cuira, ref., da Pralung. Figl da Hans, pur e landamma da Pralung, e da Catharina n. Sprecher. Nubil. Seminari scolastic a Cuira, alura mag. primar a Tusaun 1872-77. Luzi Michel ha sveglià ses interess per las ideas dal socialissem. Suenter studis a l'Univ. da Turitg 1877-79, è el stà redactur dal «Volksfreund» a Cuira 1881-82, dal «Murtenbieter» a partir da 1883, dal «Bieler Anzeiger» 1886-92 e dal «Grütlianer» a Turitg 1893-1900. En l'Associaziun da Grütli, ch'el ha empruvà da refurmar, ha el giugà ina rolla centrala. Dal 1891-93 ha M. represchentà ils Socialdemocrats en il Cussegl grond da Berna e dal 1893-99 è el stà comm. da la giunta directiva da la Federaziun svizra dals lavurers. Litteratura: Der Grütlianer, 13 e 17-8-1901; Hans M., 1901; M. Mattmüller, Leonhard Ragaz und der religiöse Sozialismus 1, 1957; Arbeiterschaft und Wirtschaft in der Schweiz 1880-1914, edì dad E. Gruner, ts 2 e 3, 1988. Jan Uebelhart  Messmer, Domenica Metz, Peter  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: