e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Medel/Lucmagn Medell, Adalbert de  Medel/Valragn Anteriura vischnanca polit., cirq. Valragn, distr. Rain Posteriur, fusiunada cun la vischnanca da Spleia il 2006. Abitadi sparpagliŕ a la via dal S. Bernardin, cun las fracziuns da Dorf, Döörfli, Nühuus ed, en il passŕ, Aebi. 1219 Medels, tud. Medels im Rheinwald (uffiz.). 1781 139 abit.; 1850 89; 1900 69; 1950 47; 2000 46. Oriundamain in territori d'alp, utilisŕ da la populaziun rum. da Schons. Enturn il 1300 čn immigrads Gualsers derivants per gronda part da la Val Formazza. Fin il 1277 č la vischnanca stada sut la protecziun dals baruns de Sax-Mesauc, alura č ella ida en possess dals de Vaz. A Aebi, al vest dal vitg, sa tegniva dal 15. tsch. fin il 1856 la tschentada da cumin dal Valragn. Ecclesiasticamain ha M. appartegně al chapitel da S. Giovanni e S. Vittore, alura a la plaiv da Valragn e suenter l'introducziun da la Refurma enturn il 1530 a Spleia. Il 1708 č vegnida construida la baselgia. Il 1726 furmava M. in'atgna plaiv ch'č puspč sa reunida cun Spleia il 1886. Fin viaden il 19. tsch. han ils abitants da M. vivě surtut dal traffic da transit sur il Spleia sco era da l'allevament da muvel e da l'economia d'alp. Las inundaziuns dal 1868 han sfurzŕ ils abitants da bandunar la culegna dad Aebi. Il 1955 č la scola dal vitg vegnida serrada e M. č s'uně al consorzi da scola da Spleia. Arrundaziun dal terren e construcziun da paralavinas 1974-84. M. č oz in vitg puril cun ina populaziun germanofona. Litteratura: Kdm GR 5, 256; Gem. GR, nr 93, 1984; E. Rizzi, L'archivio Sacco Trivulzio e la colonizzazione Walser nel Rheinwald e nell'Alta Mesolcina, 1985; K. Wanner, Medels im Rheinwald, die kleinste Walsergemeinde Graubündens, en: Wir Walser, 1990, 34-38; SO, 8-12-2005. Kurt Wanner  Medel/Lucmagn Medell, Adalbert de  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: