e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Munt Son Gieri Munt Spleia  Munt Son Gion [Reziòlta] Chastè-fortezza en la vischnanca da Seglias, situà sin in grugn a l'ost da l'entrada en la Viamala, tud. Hohenrätien resp. Hochrialt; el controllava la Val dal Rain Posteriur e la via als pass dal Spleia e dal S. Bernardin. Il num Hohenrätien, prob. d'origin umanistic, cumpara pir il 1573, in num pli vegl (M./Johannesstein?) n'è betg attestà. L'impurtant cumplex fortifitgà, in dals pli vegls en Svizra, consista d'in areal exteriur cun ina baselgia e duas turs d'abitar al vest, d'ina curt interna cun la tur principala ed annexas al sidvest sco era d'in mir da tschinta che circumdescha il vast areal. Il munt era abità gia en temps preistorics. L'onn 2001 han ins scuvert in battisteri dal 5. tschientaner. Dal temp medieval tempriv dateschan era la fortezza cun il mir da tschinta e la baselgia da S. Gion Battista ch'ha servì fin enturn il 1500 da baselgia parochiala a la Tumleastga da la vart sanestra dal Rain e cun quai era da lieu da sepultura. Il dretg da patrunadi è passà il 1359 a la claustra da Cazas. Las turs d'abitar, construidas en il 11. e 12. tsch., eran residenzas da fam. pli noblas. Ils signurs de Rialt èn attestads repetidamain dal 12.-14. tschientaner. A l'entschatta dal 14. tsch. è la fortezza vegnida bandunada. La fam. Jecklin von Hohenrealta, possessura dal cumplex dapi il 15. tsch., ha inizià il 1972 vastas lavurs da restauraziun. Litteratura: Clavadetscher/Meyer, Burgenbuch, 142-46; H. Boxler, J. Müller, Burgenland Schweiz, 1990, 7-13; G. Jenny, Baptisterium-Fund auf Burg Hohen Rätien [...], en: TG, 2001, nr 5, 68-71; S. Gairhos, M. Janosa, Ein spätantikes Baptisterium auf Hohenrätien, Sils i.D. GR, en: JbAS, 85/2002, 267-73. Maria-Letizia Boscardin  Munt Son Gieri Munt Spleia  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: