Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents FlottaziunFlugi lemma sequent

Flüela, Pass dal
Pass a 2383 m che collia Tavau en la Val da la Landwasser cun Susch en l'Engiadina Bassa. 1513 Fluela. Il Pass dal F. n'è mai stà uschè impurtant per il traffic da transit sco il Set ed il Spleia, perquai ch'el na surmunta betg l'entir artg alpin. Il piz d'ina lantscha dal temp da bronz, scuvert sin il Pass dal F., dat perditga da l'utilisaziun dal pass en temps preistorics. Chats da munaidas rom. a Susch. Da la vart da Tavau, a l'entrada da la Val dal F., sa chatta in chastè. A Susch, a la cruschada da las vias da l'Engiadina e dal Pass dal F., existan numerusas turs e fortezzas. Entant che la regiun da Tavau era colonisada mo d'ina pitschna gruppa rum., appartegneva la Val dal F. da la vart dal nord a la pastgira communabla da Susch. Suenter l'arriv dals Gualsers a Tavau a la fin dal 13. tsch. è la val vegnida affittada als novs colonists da lingua tud. ed alura vendida (1328). La senda da sauma da Cuira sur il Pass da la Striera a Tavau e sur il Pass dal F. en l'Engiadina era la colliaziun la pli directa cun il Tirol austr. u sur il Pass dal Fuorn cun la Val Müstair ed il Vnuost. Il 1413 è vegnì il retg Sigismund sin questa ruta dal Vnuost a Cuira. Il Scaletta, che maina parallel al Pass dal F. da S-chanf resp. da Cinuos-chel via Chapella a Tavau, serviva o.t. da colliaziun sur il Bernina cun la Vuclina. Sur il Pass dal F. vegniva exportà muvel e paintg en il Tirol ed en il Vnuost ed importà sal e graun. Tenor la cronica da Durich Chiampell vegniva il Pass dal F. utilisà en il 16. tsch. mo durant las stagiuns senza naiv. Il lieu da susta il pli aut sa chattava a Tschuggen (1938 m) en la Val dal F.; l'emprima susta sin il pass datescha prob. dal 1668. La via da transit è vegnida construida il 1866-67, l'ospizi il 1868-69. Il turissem naschì durant quel temp ha augmentà l'impurtanza dal Pass dal F. sco colliaziun la pli directa cun l'Engiadina Bassa. Il Pass dal F. ha profità da l'avertura da la lingia da viafier fin a Tavau (1890), entant che la viafier da Samedan a Scuol (1913) concurrenzava fermamain il pass. Dapi l'avertura dal tunnel dal Veraina (1999) resta il Pass dal F. serrà durant l'enviern. 


Litteratura:
E. Poeschel, Aus der Geschichte des Flüelapasses, en: Schweiz 8, 1956, 7.

Jürg Simonett

lemma precedents FlottaziunFlugi lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: