e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Murdraretsch en Vuclina Murk, Dea  Müret, Pass dal Pass a 2562 m che maina da Malögia (Engiadin'Ota) via Chiareggio e Chiesa (Val Malenc) a Sunder; tal. Passo del Muretto, tud. Murettopass. En il temp medieval era la ruta sur il M., en cumbinaziun cun il Pass dal Set, la colliaziun la pli curta tr. Cuira e la Vuclina. Il 1387 è documentà in rapinament da muvel da Vuclinais cunter ils da Tavau che cumprova per l'emprima giada l'utilisaziun intensiva dal pass. Dal sid al nord vegniva transportà vin, graun, schierls e vaschella da lavetsch, en direcziun cuntraria muvel e products da latg. Il 1618, durant ils Scumbigls grischuns, han truppas militaras e fugitivs (tr.a. Gieri Genatsch) traversà il M. Enturn il 1814 vegnivan anc saumads mintg'onn 10'000 butschins vin sur il pass. Ils dazis incassads dals Austriacs sin martganzia svizra, il mantegniment manglus da la via dal M. e l'amplificaziun d'auters pass a vias da transit han interrut en il 19. tsch. il traffic da rauba sur il M. Il pass è vegnì frequentà da cuntrabandiers fin viaden il 20. tschientaner. Litteratura: F. Pieth, Wann und wie der Murettopass ein einsamer Pass wurde, en: BM, 1939, 246-49. Martin Bundi  Murdraretsch en Vuclina Murk, Dea  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: