e-LIR / Lexicon
Assistenza e-LIR
Contact
Publicaziun
Sponsurs
|
Lexicon Istoric Retic (LIR)
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Meglieraziuns
Il term meglieraziun designava oriundamain tut las mesiras interprendidas per meglierar il terren. En il 20. tsch. è quest term vegnì schlargià cun mesiras da meglieraziun indirectas sco l'arrundaziun da funs e la protecziun cunter l'erosiun per daventar finalmain il sinonim da la restructuraziun generala dals spazis rurals (meglieraziun generala). Fin viaden il 19. tsch. cumpiglian las meglieraziuns o.t. la protecziun cunter auazuns, mesiras da sauaziun, drenaschas, rempars da torrents e correcziuns dad auals e flums per proteger las culegnas e gudagnar nov terren cultivabel. Ina moziun dal cuss. naz. Andreas Rudolf von Planta dal 1879 cun la finamira da promover l'agricultura ha manà al conclus federal davart la promoziun da l'agricultura tras la Confed. (1884, lescha fed. dal 1893) ed al sustegn da mesiras per ina meglieraziun dal terren. La Const. chant. dal 1880 postulava explicitamain la promoziun da l'agricultura tras meglieraziuns dal funs. Las emprimas contribuziuns a meglieraziuns, pajadas suenter il 1885, importavan radund in franc per manaschi ed onn, e fin viaden ils onns 1940 èn ellas vegnidas augmentadas a 107 frs. A l'entschatta da l'Emprima Guerra mundiala ha la meglieraziun subì ina stagnaziun generala. Per augmentar la producziun alimentara èn las activitads alura vegnidas intensivadas durant ils onns da guerra en servetsch d'ina "planisaziun agricula dal pajais". La meglieraziun cumpigliava ussa l'avertura da nov terren cultivabel e la drenascha da palids, meglieraziuns dal fund per augmentar la racolta e per facilitar la lavur, la construcziun d'edifizis agriculs, la redistribuziun da las parcellas sco era il provediment e la dismessa da spazis rurals. Il program da meglieraziun dal 1941, in program extraordinari decretà en consequenza da la guerra, serviva primarmain ad augmentar la producziun alimentara (Battaglia dal graun). Suenter la Segunda Guerra mundiala cumpigliavan las meglieraziuns surtut las arrundaziuns dal terren, la construcziun d'edifizis agriculs, da raits da vias e d'indrizs per il provediment d'aua cun la finamira d'utilisar a moda raziunala il terren en vista a la mecanisaziun. En il rom da meglieraziuns generalas è succedida ina reordinaziun totala dal spazi rural cun resguard dals basegns da vart da l'agricultura e da la protecziun da la natira, dal manaschi da recreaziun e dad eventualas ulteriuras incumbensas publicas sco vias naziunalas, deponias ed ovras electricas. Ils projects dals onns 1970 èn vegnids accordads cun ils interess da la protecziun da la natira, da la cuntrada e da la patria sco era cun quels da la planisaziun dal territori (surtut cun la planisaziun locala). Sin fundament dal concept directiv da la meglieraziun dal 1993 vegnan las meglieraziuns actualas applitgadas sco instrument da la planisaziun dal territori, da la protecziun da la natira e da la cuntrada sco era da la midada structurala da l'agricultura. Ellas cumpiglian era mesiras ecologicas sco surfatschas da cumpensaziun e colliaziuns u revitalisaziuns da flums.
Litteratura:
Bericht über das Meliorationswesen der Schweiz 1940-1946, 1947; E. Schibli, Melioration im Dienste der Landwirtschaft Graubündens, en: BZ, 21-5-1977; C. Pfister, W. Thut, Haushälterischer Umgang mit Boden, 1986 (cun bibliogr.); 100 Jahre Abteilung für Kulturtechnik und Vermessung an der ETH Zürich 1986, elav. da H. Grubinger, 1987; Meliorationen, en: Vermessung, Photogrammetrie, Kulturtechnik, 1991, 195-233; Bericht Raumentwicklung und Raumordnung in Graubünden, 2009.
Thomas Glatthard
© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.
| |
|
Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail:
|
|
Meer digl Patnal