e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Punct da recapitulaziun Punt Arsa  Punschadurs Purtaders d'in usit antic che vegniva tgirà en il 16. tsch. en la regiun sur il guaud da Flem. Quest usit pajaun, deditgà a Bacchus, è vegnì descrit dad Aegidius Tschudi, Johannes Stumpf e Durich Chiampell. Tenor els sa radunavan l'atun durant ils "dis sontgs da Bacchus" ils umens giuvens dal vitg, equipads cun mascras, armadiras u auters vestgids da protecziun e cun fists, lattas e brunsinas per ir tras ils vitgs, faschond sigls en l'aria ed ina canera snuaivla. Cun lur fists devan els punschadas a la glieud e vegnivan perquai numnads "punschadurs". Chiampell descriva quest cumportament sco usit superstizius ertà dals pajauns e pratitgà oriundamain per promover la fertilitad. Enturn il 1570 saja quai strusch pli in usit, mabain plitost in far vargugnus, ed i na saja insumma betg giustifitgà ch'ins celebreschia anc adina sin tut il mund talas festas infamas, deditgadas a dieus pajauns sco Dionysos u Bacchus. L'usit dals punschadurs para d'esser stà francà il pli ferm en la Foppa, en quella regiun pia, nua che la viticultura era derasada en il temp medieval tempriv. Ins po senz'auter s'imaginar ch'el giaja enavos sin ina festa da Bacchus rom., celebrada en questa regiun. Litteratura: D. Chiampell, Descripziun topografica da la Rezia alpina (1573), 2 ts, transl. da M. Bazzell, adattà da M. Gaudenz, 1970-77, 186 s. Martin Bundi  Punct da recapitulaziun Punt Arsa  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: