e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Rain Anteriur Ramosch  Raisch, Pass da Pass a 1504 m en vischinanza dal cunfin svizzer al vest dal Brenner, colliaziun nord-sid da l'Austria en l'Italia, tud. Reschenpass, tal. Passo di Resia. Il Pass da R. s'extenda tr. las Alps da l'Oetztal e las muntognas grischunas e collia R. (oz sfundrą en in lai da serra) e Danuder. Sparta-auas tr. l'Adisch (Adria) ed il Stillerbach (Mar Naira). En il temp da bronz era il Pass da R. ina colliaziun impurtanta tr. la Val da l'Adisch e la Val dal Rain Alpina. L'onn 15 a.C. ha Drusus, figl da l'imperatur rom. Augustus, utilisą quest pass per sia campagna en las Alps reticas. L'onn 46 s.C. han ils Romans schlargią la via da pass per entrar cun char e chaval en la provinza Rezia (sin la Via Claudia Augusta ad Augusta Vindelicorum [Augsburg], chapitala da la Raetia secunda). En il 2. tsch. č il Pass da R. vegnģ remplazzą tras la ruta pli curta sur il Brenner. En il temp medieval fascheva el part da la Via Sura tras il Tirol che concurrenzava ils pass grischuns. L'anteriura regiun da minieras enturn il pass appartegneva da quel temp a l'uvestg da Cuira, pli tard a la Chasa da Habsburg-Austria. Ella furma dapi il 1919 il cunfin tr. l'Austria e l'Italia. Il Pass da R. vegn era numną Fuggerpass, perquai ch'ils Fuggers transportavan lur martganzia da resp. a Vaniescha sur quel pass, guntgind qua tras la duana confed. e grischuna. Litteratura: G.G. Heer, Am Saum der Schweiz. Der Reschenpass, en: NZZ, 1-8-1959; Rampold, Vinschgau, 125, 128; Planta, Verkehrswege 3; L. Thoma, Schloss Naudersberg, 2000. Adolf Collenberg  Rain Anteriur Ramosch  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: