Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents Sprecher, FlorianSprecher, Georg (von Bernegg) lemma sequent

Sprecher, Fortunat (von Bernegg)
* 9-1-1585 a Tavau, † 14-1-1647 a Cuira, ref., da Tavau. Figl da Florian. Frar da Johann. ∞ 1) Elisabeth n. Sebregonzi, figlia da Martin, da Berbenno, 2) Ludovica n. von Planta, figlia da Peter, chapit. en servetsch venezian. Instrucziun da latin tras scolasts privats, gimnasi a Cuira, studis a Basilea ed a l'Univ. d'Orléans, dr.iur.utr. 1606. Proveditur gen. e col. en Vuclina 1612, cumissari a Clavenna 1617-19, 1623 (temp d'uffizi parzial) e 1625-27. Repetidamain mess da las Trais Lias, tr.a. l'avrigl 1621, ens. cun Gilli Maissen e Fortunat von Juvalta, a Puntina ed a Damaist tar l'archiduca Leopold V d'Austria. Enconuschent è daventà S. cun duas ovras d'istorgia cumparidas l'emprim en lingua lat., numnadamain la cronica retica «Pallas Rhaetica armata et togata» (1617, tud. 1672 «Rhetische Cronica») e la «Historia motuum et bellorum [...]» (1629, ediziun tud. 1702, intitulada «Historia von denen Unruhen und Kriegen [...]»), ina represchentaziun contemporana dals tumults e da las guerras dals Scumbigls grischuns cun ina charta dal Grischun da quel temp («Alpinae seu foederatae Rhaetiae [...]», 1618, ens. cun Philipp Clüwer). La Sentenzia da Waser dal 1644, ch'ha restrenschì la posiziun privilegiada da Tavau en la LDD, ha tutgà S. talmain en ses sentiment da dretg ch'el ha chalà cun sia activitad da cronist. Chavalier da S. Marc.


Archiv:
Afam., Maiavilla.

Ovras:
Davoser Chronik (ens. cun Florian von Sprecher), edì dad A. von Sprecher, en: BM, 1953, 314-75; Rhätische Chronik, Neubearbeitung von A. von Sprecher, 2 ts, 1998 (1999²).

Litteratura:
A. von Sprecher, Aus der Jugendzeit des Geschichtsschreibers Fortunat S. von Bernegg, en: BM, 1935, 321-36; Geneal. Sprecher 1, nr 11, 2-78 (cun reg. d'ovras); Pieth, Bündnergeschichte, 234 s., 247 s.; Bedeutende Bündner 1, 129-46; Feller/Bonjour, Geschichtsschreibung 1, 336-39; HbBG 2, 188; 4, 239 s.

Daniel Sprecher

lemma precedents Sprecher, FlorianSprecher, Georg (von Bernegg) lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: