e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Tscharner, Peter Conradin von Tschentaments  Tscharner, [von] Schlatta originara da la Tumleastga, cun in dumber equilibrà da purs libers e servs. En il 16. tsch. è ella avanzada ad ina schlatta pussanta da cuss. da la citad da Cuira. Matthäus e Wilhelm vegnan menziunads il 1471 sco possessurs da mulins e Martin, Diebold e Jakob Wilhelm il 1472 sco purs libers a Veulden, ha vivì là il 1501 era in Wilhelm, serv da Jörg von Werdenberg-Sargans. Tr. 1471 ed il 1483 èn attestads Symon, Caspar e Peter sco burgais da Cuira.  Luzius (ca. 1481-1562), prob. il figl da Symon, ha studegià enturn il 1500 a Vienna, è stà il 1529 cuss. ed il 1530 burser da Cuira ed è sa domicilià curt suenter a Berna, nua ch'el ha fundà la lingia bernaisa. Da l'emprima lètg da Luzius (cun Emerita von Salis) è naschì Hans ch'ha occupà ils pli auts uffizis politics da la citad da Cuira. Da ses trais figls è Simeon stà chapit. sin la Fürstenburg 1575 e maiordom episcopal 1576, Hans è stà burgamester e burser da Cuira e Johann Baptista (*1550) scrivant e repetidamain mess da las Trais Lias, tr.a. a Vaniescha, Milaun e Paris. In figl da Johann Baptista, Johann, ha presidià la citad da Cuira suenter ils Scumbigls grischuns. Era ses descendents, p.ex. ils div. Johann Baptistas, han occupà uffizis impurtants. Ina persunalitad particulara è stada Johann Baptista (*1751) che fascheva part vers la fin da l'Ancien Régime dal circul dals Patriots e ch'è s'engaschà per refurmas gen. en il Stadi da las Trais Lias. A partir dal 18. tsch. èn blers T. avanzads da l'uffizi da burser ad uffizis pli auts en la citad da Cuira ed en la Republica. Tras il commerzi da spediziun ed ils servetschs esters èn els daventads possessurs da terren bainstants. Questa tradiziun han proseguì div. represchentants da la fam. T. durant il 19. tsch., p.ex. Johann Baptista (*1779), Johann Friedrich e Peter Conradin, entant che Johann Baptista (*1815) è entrà en l'Assamblea fed. sco cuss. dals chantuns lib. (1857-58). Numerus T. dal 19. tsch. eran inschigners, architects, directurs da banca u uffiziers da professiun. Litteratura: Schweizerisches Geschlechterbuch 1, 616-18; 2, 707-09; 4, 617-40; 6, 724-35; 7, 614-18; Grimm, Aristokratie; Färber, Herrenstand; Simmen, Wappen, 70 s. Martin Bundi  Tscharner, Peter Conradin von Tschentaments  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: