Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents VazVaz, Donat von lemma sequent

Vaz, de [von]
Schlatta da baruns en ina posiziun sumeglianta a quella dals conts, extinguida il 1337/38. Attestada per l'emprima giada il 1135 cun Gualterio de Vazio. La sedia principala dals de V. era il chastè da Nivagl, pli tard quel da Belfort. Il center da lur domini vegn menz. gia en l'«Urbari curretic dals bains imperials» (ca. 840). Nivagl è doc. sco in dals chastels archeologicamain ils pli vegls da la Rezia Sura (10./11. tsch. tempriv). Da là è la fam. sa derasada sur grondas parts da la Rezia Sura, nua ch'ella era enturn il 1270-1333, sper il chapitel catedral da Cuira, la pussanza politica la pli impurtanta. Fin il 1299 han ils baruns de V. possess en pegn l'avugadia imperiala sur il chapitel catedral da Cuira, pli tard quella sur il contadi da Lags (in feud da l'Imperi austr.). Dretgs al nord dal Lai da Constanza (Linzgau), vendids en il 13. tsch., sa basavan o.t. sin dretgs da possess attribuids a la baselgia parochiala da Seefelden. La proprietad dals de V. consistiva o.t. d'agens bains, da feuds dal chapitel catedral da Cuira, d'avugadias e da pegns. Lur lieu sepulcral sa chattava en la claustra da premonstratens a Curvalda, fundada eventualmain dad in member da la famiglia.
Walter I, debitur da la vischnanca da Plür il 1135, cumpara il 1158 sut il num da Walter de Sevelt sco avugà da la baselgia da Seefelden. El aveva dus figls, Walter II e Rudolf. Quest ultim era maridà cun Willibirg, figlia dal cont Manegold II dad (Alt-)Veringen, ed è attestà il 1192 a la curt da l'imp. Heinric VI a Hagenau (Alsazia). Il figl da Rudolf, Walter (attestà ca. 1200-54), ha maridà Adelheid, prob. ina baronessa da Rapperswil. El ha vendì il possess a Linzgau (la plipart a la claustra cisterziensa da Salem), ha laschà eriger il chastè da Belfort ed ha promovì la fundaziun da la prepositura da premonstratens da S. Giachen a Claustra. Il figl da Walter III, Rudolf III (doc. il 1222-29), cumpara era sut il num "von Rapperswil". In ulteriur figl, Walter IV (doc. il 1216-54), era maridà cun gronda probabilitad cun ina figlia dal cont Hugo I de Montfort. Cun il descendent da quels, Walter V, han ils de V., orientads dapi alura fermamain a la Chasa Habsburg-Austria, cuntanschì ina culminaziun. Johannes (doc. il 1284-99), in figl da Walter V, steva oriundamain, sco ses frars Donat e Walter VI (doc. il 1289, † avant il 1295), sut l'avugadia dal cont Hugo II de Werdenberg-Heiligenberg (in partisan dal retg Rudolf) ch'ha conclus il 1289 in contract da feud ereditar cun ils Gualsers da Tavau. Il 1299 ha Johannes cedì a l'uvestg da Cuira cunter in pajament da la summa da pegn l'avugadia sur il chapitel catedral ed è alura mort pauc pli tard. Donat è stà ditg en opposiziun cun ils uvestgs da Cuira. El ha pers il 1333, malgrà il sustegn da mercenaris da Sviz, ina battaglia impurtanta cunter l'uvestg e parts da la noblezza retica. Sia ierta è ida sur las figlias Kunigunde ed Ursula als conts de Toggenburg resp. als de Werdenberg-Sargans, il Partenz d'Amez sur Margarethe, ina figlia da Walter d'emprima lètg, als chastellans de Matsch. In'ulteriura figlia da Walter ha maridà il 1308 il barun Walter IV de Eschenbach.


Litteratura:
J.L. Muraro, Untersuchungen zur Geschichte der Freiherren von V., en: JHGG, 1970, 1-231 (cun tav. geneal.); GHS 4, 255-78; Simmen, Wappen; F. Hitz, Dynastenpolitik und Burgenbau. Die Freiherren von V. in ihrem Beziehungsnetz, en: BM, 2009, 117-46; H. Gabathuler, Die Anfänge der Herren von Seefelden-V., en: BM, 2010, 51-62; H. Gabathuler, Die Vazer Grafen von Rapperswil, en: BM, 2010, 388-96.

Jürg Leonhard Muraro

lemma precedents VazVaz, Donat von lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: