Logo und Banner  

Lexicon Istoric Retic (LIR)

Lemma
Chavazzin  

A
 B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

stampa
lemma precedents SunderSur lemma sequent

Suogl
Anteriura vischnanca polit., cirq. Bergiaglia, distr. Malögia, cun la fracziun da Spino. Fusiunada il 2010 a la vischnanca polit. da Bergiaglia. La culegna da lingua tal. sa chatta a 1095 m sin ina terrassa da la vart dretga da la val al pe dal Pass da la Duana (che maina en la Val d'Avras) e dal Pass da la Prasignola (che maina en la Val Madris), nua ch'ils Salis avevan acquistà alps il 1412. 1186 de Solio, tal. Soglio (uffiz.). 1850 388 abit.; 1900 349; 1950 287; 2000 172. Scuverta da craps-scaluttas e d'ina fossa da plattas-crap a S. e conturns sco era da dus vaschs da bronz etruscs en vischinanza da Spino. S. ha appartegnì ecclesiasticamain a la plaiv gronda da Nossadunna a Promontogno, en il 14. tsch. furmava la vischnanca ina curazia. La baselgia da S. Luregn è attestada per l'emprima giada il 1354, ella è dentant pli veglia. Il 1552 è vegnida introducida la refurmaziun a S. che vegn actualmain pastorada davent da Castasegna. En il temp medieval ha S. appartegnì a la vischnanca da vallada Bergiaglia. Il 1383 ha ella furmà cun Castasegna la vischnanca di là dell'acqua ed a partir dal 1535 in vischinadi da la dretgira civila da Sottoporta (cun sedia a S.). La vischnanca da S. è autonoma dapi il 1879. Ella ha d'engraziar sia impurtanza istorica e culturala a la fam. Salis ch'è sa domiciliada en il 13. tsch. sco fam. da ministerials episcopals a S. (plirs palazs a S.). Dal 14. fin viaden il 18. tsch. ha S. vivì surtut dal transport da martganzia, dapi il 1850 gioga il turissem ina rolla impurtanta. Il 1902 è vegnì avert a Spino l'ospital cirq., il 1978 ina chasa d'attempads. Arrundaziun dal funs 1945-50, planisaziun locala 1973. Ferma emigraziun. Scola primara (ad agen quint) dapi il 1982, serrada il 2001 e transferida a Buond.


Litteratura:
Kdm GR 5, 433-45; R. Stampa, Storia della Bregaglia, 1974 (1991³); Gem. GR, nr 165, 1982; Soglio, edì da M. Alder, D. Giovanoli, 1997²; J. Rageth, Ein römisches Dorf auf der Sonnenterrasse von Soglio, en: ArS, 23/2000, 84-88; Gem. GR, 2003, 326 s.

Adolf Collenberg

lemma precedents SunderSur lemma sequent

pagina precedenta


© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.





Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: