e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Uniun cristiana da scola e d'educaziun dal Grischun (UCS) Uniun da scripturas e scripturs rumantschs (USR)  Uniun da Pius L'Uniun da Pius è vegnida fundada il 1857 sin iniziativa da Josef Ignaz von Ah. Patrun da l'uniun è s. Clau da Flia. Sias miras primaras eran la defensiun da la libertad da la baselgia (cat.), l'agir cat. en fam. ed entaifer il Stadi, la charitad, la cultivaziun da la scienza e cultura cat. (scola) en il stadi laicistic resp. indifferent sin il champ da la religiun. L'Uniun da Pius vegniva dirigida d'in comité central da 10 persunas e consistiva da societads localas, cirq. e chantunalas. Sias radunanzas annualas duravan per ordinari plirs dis. In propagatur prominent da l'uniun è stà il pader Teodosius Florentini. Enturn l'associaziun centrala è era sa furmada ina rait dad organisaziuns spez., p.ex. la Missiun interna ed uniuns cat. da la scola ed educaziun. Il 1899 è l'Uniun da Pius vegnida renumnada en Uniun svizra dals catolics. Il 1905 è reussida la reuniun da las organisaziuns cat. en l'Uniun cat. populara svizra. L'Uniun da Pius vegniva propagada dapi sia fundaziun a moda intensiva en la «(Nova) Gasetta Romontscha», ella aveva dentant mo paucas secziuns localas en il Grischun. Litteratura: U. Altermatt, Der Weg der Schweizer Katholiken ins Ghetto, 1972 (1995³); U. Altermatt, Katholizismus und Moderne, 1989 (1991²). Hans Stadler  Uniun cristiana da scola e d'educaziun dal Grischun (UCS) Uniun da scripturas e scripturs rumantschs (USR)  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: