e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Valär [Valèr], Michael Valendau  Valchava Anteriura vischnanca polit., cirq. Val Müstair, distr. En, construida lung la via tr. Sta. Maria e Fuldera, cun las fracz. autas da Chaunt e Valpaschun. Fusiunada il 2009 cun Tschierv, Fuldera, Lü, Santa Maria en Val Müstair e Müstair a la vischnanca polit. da Val Müstair. 1331 Valchava. 1850 208 abit.; 1900 218; 1950 252; 2000 202. V. è vegnì colonisà davent da la claustra da Müstair e furmava cun Tschierv, Lü e Fuldera l'uschen. Terzal Daint. La baselgia existiva gia il 1418, la refurmaziun è vegnida introducida en ils onns 1530, cun agens plevons dal 1783-1870. La baselgia cat. è vegnida consecrada il 1896. Durant la Guerra svabaisa (1499) e durant ils Scumbigls grischuns è la vischnanca vegnida devastada il 1621-22. Sut domini austr. 1728-62. La vischnanca da V. moderna ha prendì sia entschatta il 1854. Il 1862 han bovas devastà grondas parts dal terren cultivà. A V. appartegnan era l'exclava enturn l'Alp Champatsch, ils edifizis vegls da la quala èn vegnids transferids al Museum da Ballenberg. La vischnanca viva da l'agricultura, da l'allevament da muvel, dal mastergn e d'in turissem moderà. La chasa-cumin alloschescha la Biblioteca Jaura (bibl. da vallada) ed il Museum Chasa Jaura (museum da vallada). Part da la populaziun da lingua rum.: 2000 80,7%/89,6% (ML/Lindic). Litteratura: Kdm GR 5, 389-93; Gem. GR, nr 197, 1983. Paul Eugen Grimm  Valär [Valèr], Michael Valendau  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: