e-LIR / Lexicon
Assistenza e-LIR
Contact
Publicaziun
Sponsurs
|
Lexicon Istoric Retic (LIR)
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Tuor, Alfons
* 17-1-1871 a Rabius, † 19-3-1904 a Rabius, cat., da Sumvitg. Figl da Gion Antoni, substitut guv., e da Maria Antonia n. Contrin. Nubil. Studi da litteratura a Turitg, Paris e Friburg (senza conclusiun). Scolast, tr.a. a Stäfa/ZH ed a Winslow (Buckinghamshire/Engalterra). T. ha suffrì gia baud da dolurs cronicas ed ha stuì sa suttametter a pliras operaziuns dals chaluns che n'han dentant betg purtà grond levgiament. En ils onns 1891-1901 èn cumparidas set collecziuns da poesias scrittas da T. en rumantsch (tr.a. «Poesias Sursilvanas», 1898; «Magnificat II», 1900). En la medema perioda ha T. publitgà plirs dramas istorics (tr.a. «Ils Franzos a Sumvitg», 1896) e cumedias (sociocriticas) tenor Molière (p.ex. «Il ranvèr», 1895) ch'eran fitg populars a ses temp. Sias ulteriuras publicaziuns cumpiglian lavurs scientificas (tr.a. «Il romontsch della Lumnezia», 1903; «Fabiola en romontsch», 1903) e translaziuns. Sia malsogna ha fatg dad el in poet da la suffrientscha, encreschadetgna e resignaziun. Bleras da sias poesias èn vegnidas messas en musica, tr.a. «Allas steilas» (Duri Sialm; Tumasch Dolf), «Egl jester» (Giusep Maissen), «Agl emigrant» (Conrad Bertogg; Gion Antoni Derungs) ed «A Tgalavaina» (Georgius Schmid von Grüneck; Hans Erni).
Ovras:
BMVR; BR, nrs 5316-34.
Litteratura:
Deplazes, Funtaunas 3, 90-92, 155-57; Deplazes, Die Rätoromanen; R. Caduff, Variantas ellas poesias dad Alfons T., lic. Friburg, 2004; A. Decurtins, Alfons T. e la canzun romontscha, en: LQ, 28-4 e 1-6-2004; LTS, 1977 s.
Renzo Caduff
© HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar
il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda
electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada.
| |
|
Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail:
|
|
Tumults