e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Tschupegna Tuer  Tschupp, Räto * 30-7-1929 a Tusaun, † 12-2-2002 a Cuira, da Sched e Turitg. Figl dad Armin, magister a la scola commerziala, e da Clara n. Bertschmann. ∞ Els van Gastel, Ollandaisa, figlia dad Albert, electroinschigner da la BBC. Gimnasi a Cuira, studi da musica a Turitg, instrucziun da clavazin (tar Czesław Marek), da cuntrabass e da diriger, segiurns da studi a Detmold (Vestfalia) ed a Hilversum (Ollanda) 1957-58. Fundatur da l'orchester da chombra Camerata Zürich 1957 e directur da quel fin il 2002. Dirigent dal Südwestdeutsches Kammerorchester 1969-71 e dal Chor maschadà da Turitg 1975-96, directur dal studio da musica da Radio DRS a Berna 1976-83 e da l'Orchester sinfonic da l'Argovia 1989-2001. Dirigent ospitant en Svizra ed a l'exteriur. Professer per direcziun d'orchesters e chors a la Scola auta da musica a Karlsruhe 1976-88. Ca. 100 premieras, o.t. dad ovras da componists svizzers. Numerusas reprisas da musica istorica cun emprimas represchentaziuns en Svizra e tgira d'ediziuns da musica ida en emblidanza. Autur (ens. cun sia dunna) da «Die Flur- und Hofnamen von Tschappina» (1985). Div. premis d'art e cultura, tr.a. la Medaglia Hans Georg Nägeli da la citad da Turitg 1974 ed il Premi grischun da cultura 2001. Litteratura: 40 Jahre Camerata Zürich, edì da C. Walton, 1997; Räto T. zum 70. Geburtstag, edì da C. Walton, M. Germann, 1999. Martin Germann  Tschupegna Tuer  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: