e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Vella Veptga  Velleman, Anton * 15-5-1875 a Vienna, † 16-2-1962 a Genevra, cat., da Cologna, vischin d'onur da Zuoz 1913. ∞ Ethel n. Ireland, da Manchester. Studis linguistics a Londra, Bonn, Vienna, Halle (Saxonia), Madrid e Turitg, dr.fil. Emprim rectur dal Lyceum Alpinum Zuoz 1904-17. Il 1915 ha V. publitgà l'emprim, il 1924 il segund tom da sia «Grammatica teoretica, pratica ed istorica della lingua ladina d'Engiadin'Ota», ed il 1929 è cumparì ses «Dicziunari scurznieu da la lingua ladina cun traducziun tudais-cha, francesa ed inglaisa». Cun quai ha el contribuì essenzialmain a refutar las pretensiuns dals irredentists tal. che contestavan l'autonomia da la lingua retorumantscha. V. è stà docent privat a partir dal 1931, prof. eo. per rumantsch a l'Univ. da Genevra il 1932 ed interpret en la Societad da las naziuns. Il 1941 ha el fundà la scola d'interprets a Genevra. Ovras: Über die Möglichkeit einer Selbstbestimmung der Völker auf dem Wege der Volksbefragung (Plebiscite), 1935. Litteratura: A. Caflisch, Le professeur Antoine V., 1875-1962, 1964; LQ, 8-9-2004. Adolf Collenberg  Vella Veptga  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: