e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Berther, Toni Berther, Vigeli  Berther, Tumaisch Giusep  * 7-3-1853 a Dieni (vischn. da Tujetsch), † 19-8-1931 a Tujetsch, da Tujetsch. Figl da Duri Battesta e dad Onna Maria n. Schmed, da Tujetsch. Frar da Baseli. Gimnasi a Mustér e Sviz, studi da biologia e teologia a Minca (commiliton da Caspar Decurtins), Eichstätt (Baviera) e S. Gliezi/Cuira, ordinaziun 1880. Chaplon a Sedrun 1881-85, alura plevon a Surrein fin il 1908, Vignogn fin il 1909 e Platta/Medel fin il 1928. Engaschà en la lavur sociala, promotur da l'agricultura e pomologia ed instructur d'apicultura. Autur e translatur da scrittiras religiusas e praticas («Pomologia», 1896). Pres. da la secziun chant. da l'Uniun cat. populara svizra 1906-09. Ovras: BR, nrs 455-65. Litteratura: B. Berther, Baselgias, capluttas e spiritualesser de Tujetsch, 1924, 64 s.; G. Gadola, Enzacontas egliadas anavos, en: Il Glogn, 6/1932, 125-27 (cun fotogr.). Gion Deplazes  Berther, Toni Berther, Vigeli  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: