e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Alig, Oscar Allemann, Christian Lorenz  Alla Center dal commerzi da sal en il Tirol, impurtant da tuts temps per la provisiun da sal dal Grischun, tud. Hall. En il 12. tsch. manavan ils berniers engiadinais, ultra da products indigens, era rauba da Milaun ad A. per vender quella cunter sal e graun. Fin viaden il 19. tsch. èn vegnidas smersas grondas quantitads da laina en l'Engiadina Bassa per las salinas dad A. L'export da laina era economicamain fitg impurtant per la regiun, ha dentant periclità ils guauds engiadinais. Il 1751 han ins importà ca. 780 t sal sin la Via imperiala: in terz per l'Engiadina Bassa, in terz per l'Engiadin'Ota, la Bergiaglia ed il Partenz ed in terz per Tavau. Ils Grischuns barattavan lur products da latg cunter sal ad A. Il 1513 ha l'imp. Maximilian I ordinà da cular ils minerals da la Val S-charl ad A. Enturn il 1770 ha Peter Conradin Constantin von Planta da Zuoz elavurà in project per stabilir in monopol da sal e per construir ina largia via da commerzi da Clavenna a Danuder (cun colliaziun ad A.). Ils Salis han dentant sabotà quest project. Suenter il 1803 ha il chantun Grischun surpiglià il monopol da sal. La chasa da commerzi Massner e Braun a Cuira era responsabla per la distribuziun. Litteratura: C. Bardola, Our da l'istorgia da Ramosch, Vnà e contuorns [...], en: Annalas, 47/1933, 16-98; Pieth, Bündnergeschichte; J. Mathieu, Bauern und Bären, 1987. Adolf Collenberg  Alig, Oscar Allemann, Christian Lorenz  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: