e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Batänia Battaglia, Johannes Fidelis  Battaglia dal graun [Plan Wahlen] Decretada durant la Segunda Guerra mundiala cun l'intent da promover la cultivaziun agrara e d'augmentar la producziun per garantir il provediment cun aliments da l'atgna producziun. Per superar la crisa economica e prevegnir ad ina mancanza da victualias en cas d'ina guerra pli lunga aveva il Cussegl fed. ordinà per ils onns 1939 e 1940 in'amplificaziun da la surfatscha dad ers per total 37'500 ha. La Battaglia dal graun per propi è dentant vegnida iniziada pir cun l'uschen. Plan Wahlen: ils 15-11-1940 ha Friedrich Traugott Wahlen, il schef da la secziun da producziun agrara ed economica en l'Uffizi fed. d'alimentaziun da guerra e posteriur cuss. fed. (1958-65), preschentà ses plan d'autoprovediment, preparà dapi il 1935. L'autarchia alimentara aspirada (500'000 ha) n'è betg vegnida cuntanschida: fin il 1945 è la surfatscha dad ers creschida da 183'000 a 352'000 ha e l'autoprovediment da 52% a 59%, tr.a. era cun reducir la quantitad per persuna e di da 3'200 a 2'200 kilocalorias. Il Grischun aveva augmentà sia surfatscha dad ers da 3'800 ha il 1934 a 4'740 il 1940 resp. a 5'070 il 1941. Tgi ch'aveva curtin stueva cultivar tartuffels e legums - perfin ad Arosa a 1800 m sur mar. La lavur gronda avevan da prestar las dunnas, ils uffants ed ils umens che n'eran betg vegnids clamads sut las armas. Ils umens da 16-65 onns e las dunnas da 16-60 eran tuts e tuttas obligads a la lavur. En quella lavur èn els vegnids sustegnids dad internads (o.t. Polacs). La Battaglia dal graun è daventada in simbol da la cuminanza e dal spiert da resistenza da la Svizra. Funtaunas: Die Anbauschlacht, elav. da F.T. Wahlen, W. Schweizer-Hug, 1941²; F.T. Wahlen, Unser Boden heute und morgen, 1943; Die schweizerische Kriegswirtschaft, 1939-1948, 1950; Litteratura: P. Maurer, Anbauschlacht, 1985; Metz, Graubünden 3, 322-24; W. Baumann, Mehr bäuerliche Selbstversorgung, en: Geschichte der Konsumgesellschaft, edì da J. Tanner e.a., 1998, 49-61. Albert Tanner  Batänia Battaglia, Johannes Fidelis  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: