e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  Aschera Asil  Ascoli, Graziadio Isaia * 16-7-1829 a Görz/A (oz Gorizia, Friaul-Venezia Giulia), † 21-1-1907 a Milaun, isr., da Görz. Figl da Leone Flaminio, commerziant, e dad Elena n. Norsa. Studi autodidactic da las linguas orientalas e da la grammatica cumparativa indoeuropeica, pli tard occupaziun cun la dialectologia. Il 1861 č el vegně nominŕ prof. a l'Academia scientific-litterara a Milaun. Il 1873 ha el publitgŕ l'emprim tom da l'«Archivio glottologico italiano», revista fundada e dirigida dad el fin il 1901, deditgada o.t. a tematicas dialectologicas. Sper la prefaziun, en la quala A. discuta la "questione della lingua", resortan en quest tom o.t. ils «Saggi ladini», ina descripziun da tut ils dialects retorum. dal Grischun fin al Friaul. Il tom 7 cuntegna las "Annotazioni sistematiche al Barlaam e Giosafat soprasilvano"; quellas čn spez. infurmativas dal punct da vista morfologic e lexicografic. Las contribuziuns dad A. čn da grond'impurtanza per la scienza indogermanistica. Litteratura: DBI 4, 380-84; Graziadio Isaia A. e l'Archivio Glottologico Italiano (1873-1973), 1973 (cun biogr., bibliogr. e div. tractads); G. Francescato, I cento anni dei «Saggi Ladini», en: Archivio Glottologico Italiano, 58/1973, 5-38. Federico Spiess  Aschera Asil  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: