e-LIR / Lexicon Assistenza e-LIR Contact Publicaziun Sponsurs	Lexicon Istoric Retic (LIR) Lemma Rumantsch Deutsch Italiano Chavazzin   A  B  C  D  E  F  G  H I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z  ASM Assicuranza d'edifizis  Aspermont, von Ministerials da l'uvestg da Cuira (12.-14. tsch.). La residenza principala dals A. è stada fin enturn il 1250 il chastè d'Alt-A. cun ils bains e dretgs respectivs a Termin (tr.a. la curt Molinära) e Says, alura Neu-A. a Gianin. Il lieu da sepultura era la catedrala da Cuira. Ils emprims represchentants enconuschents dals A. èn ils frars Schwicker ed Ulrich, doc. il 1149 sco perditgas d'ina sentenzia episcopala. La fam. tgirava da quel temp relaziuns cun ils signurs de Tarasp ed ils Staufers. Uschia èn stads p.ex. Ulrich e Heinrich, figls da Schwicker, sper Konrad de Masagn, las unicas perditgas da l'uvestg, cura che quel aveva cedì il 1170 a Mengen (Svevia Superiura) la protectura sur l'uvestgieu al figl da l'imp. Friedrich I. Il surnumnà Heinrich è stà vicedominus da l'uvestg, sco pli tard ses biadi Ulrich (doc. 1220-52, † 1275). Quest ultim ha vendì prob. enturn il 1250 il chastè d'Alt-A. a l'uvestg. Tras maridaglias raffinadas e profitond da la rivalitad tr. l'uvestg ed ils signurs de Vaz, ha la fam. stgaffì en il 13. tsch. ils signuradis da Gianin (era numnà A.), da Maiavilla e dal Partenz ch'ella ha administrà davent dals chastels da Neu-A. (fundà avant il 1250), Maiavilla (suenter il 1250) e Fracstein a l'entrada dal Partenz. En il 14. tsch. è la fam. vegnida en difficultads finanzialas. Tr. il 1330 ed il 1342 han ils frars Eberhard ed Ulrich vendì lur possess en il Grischun: il 1330 è passà il signuradi da Gianin als Streifs parentads, il 1338 il Partenz als conts de Toggenburg e de Matsch ed il 1342 Maiavilla als de Wildegg. Ulrich è alura sa domicilià a Grüningen. Suenter sia mort è l'ierta ida a la fam. da sia dunna Margareta de Landenberg-Greifensee. Eberhard, figl da l'Eberhard menz. sura, ha desistì il 1376 dal dretg da sepultura a Cuira en favur da questa fam. ed ha renunzià a la vopna ed al num da famiglia. El è attestà fin il 1389 sut il num Rauchenberg sco possessur da terren a Dornbirn (Vorarlberg). Litteratura: A. Mooser, Neu-A., en: BM, 1935, o.t. 193-218; Clavadetscher/Meyer, Burgenbuch, 307-09, 319-27; Simmen, Wappen, 157 s. Martin Leonhard  ASM Assicuranza d'edifizis  © HLS: Tuts dretgs d’autur da questa publicaziun electronica èn tar il Historisches Lexikon der Schweiz, Berna. Per tut ils texts publitgads a moda electronica valan las medemas reglas sco per la publicaziun stampada. Redacziun LIS, Gerberngasse 39, Chaum postal 322, 3000 Berna 13, tel. +41 31 313 13 30, e-mail: